Γιώργος Χάλκος, Πάνος Βαλαβάνης
Στους λόφους νοτιοανατολικά του Γαλαξειδίου βρίσκονται δύο αλεστικοί ανεμόμυλοι. Πρόκειται για λιθόκτιστες κατασκευές κυκλικής διατομής, χαρακτηριστικά δείγματα αρχιτεκτονικής τής προβιομηχανικής περιόδου, και από τα ελάχιστα αντίστοιχα κτίσματα εκτός νησιωτικής χώρας. Ήταν σημαντικοί για τη ζωή των κατοίκων, για το άλεσμα των δημητριακών (κυρίως σταριού, κριθαριού και καλαμποκιού) που παράγονταν στο Γαλαξείδι.
Ο παλαιότερος από τους δύο, βρίσκεται στην Πέρα Πάντα, δίπλα στο ναό τού Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου. Έφερε ξύλινη περιστρεφόμενη στέγη που γύριζε ανάλογα με την κατεύθυνση του ανέμου. Φτερωτή με οριζόντιο χονδρό ξύλινο άξονα συνδεδεμένο με τη στέγη, και κάθετες στον άξονα ξύλινες αντένες με ένα τριγωνικό φλόκο (πανί) η κάθε μια. Σήμερα έχει επισκευαστεί ριζικά και έχει χάσει την αρχική του μορφή.
Για να δείτε στον χάρτη που βρίσκεται ο Ανεμόμυλος της Πέρα-Πάντας, κάντε κλικ εδώ